شیر توپی

 شیر توپی

شیر توپی یک نوع از شیر ربع‌گرد قطع‌کننده است که جریان مایع یا گاز را کنترل می‌کند و این کار را با کمک یک توپیِ چرخشی انجام می‌دهد که دارای سوراخی در مرکز آن است و در تنگنایی مابین دو نشیمن‌گاه قرار گرفته است. در شیرهای توپی به‌جای شیرفلکۀ دستی از دسته‌ای آچاری برای کنترل جریان استفاده می‌شود. چرخش ۹۰ درجه‌ای آچار، شیر را باز و بسته می‌کند. زمانی‌ که سوراخ توپی با جریان سیّال هم‌جهت باشد،‌ شیر باز است و زمانی که چرخشِ محوری ۹۰ درجه‌ای به دستۀ شیر بدهد،‌ شیر بسته می‌شود. وقتی شیر باز است شیر با دسته در یک راستا هستند و وقتی دسته بر شیر عمود است، شیر بسته است، و این موجب می‌شود که به‌صورت چشمی بتوان از وضعیت باز و بسته بودن شیر اطمینان حاصل کرد.

از ویژگی‌های شیرهای توپی داشتن طول عمر بالای آن است و در طول عمرش همواره می‌توان به آب‌بندی آن مطمئن بود، حتی اگر مدت‌ها بلااستفاده باقی مانده باشد. از این‌رو،‌ این شیرها در مقایسه با شیرهای کشویی یا شیرهای کروی، به‌عنوان شیری قطع‌کننده از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند. علاوه بر این آن‌ها بیش از تمام شیرها، در مقابل مواد آلوده مقاوم هستند. شیرهای توپی را می‌توان به‌صورت دستی، برقی یا پنوماتیکی راه انداخت.

نباید شیر توپی را با شیر یک‌طرفۀ توپی اشتباه گرفت. شیر یک‌طرفۀ توپی نوعی شیر یک‌طرفه است که از یک توپی صُلب، جهت جلوگیری از جریان ناخواستۀ برگشتی شیر استفاده می‌کند.

طرز کار شیر توپی

شیر توپی از یک حفرۀ توخالی،‌ یا همان توپی سوراخ‌دار و دَوَرانی برای کنترل جریان از درون شیر استفاده می‌کند. شیر توپی دستۀ شیر را با کمک یک انتقال به جلو می‌راند که به‌نوبۀ خود توپی را طوری هدایت می‌کند که در حول محوری عمود بر جریان بچرخد. وقتی سوراخ توپی با جریان هم‌خط است شیر باز است و وقتی دستۀ شیر را ۹۰ درجه می‌چرخانیم،‌ بسته می‌شود.

اگر شیر‌ توپی به مدت طولانی نیمه‌باز بماند و شرایط طوری باشد که افت فشار زیاد از میان توپی داشته باشیم، نشیمن‌گاه نرم در اطراف لبۀ مجرای توپی حرکت کرده و به ‌احتمال ‌زیاد توپی را در آن وضعیت قفل می‌کند.

از آنجا که توپی در وسط نشیمن‌گاه حرکتی مالشی دارد، شیرهای توپی برای کار با سیّالاتی حاوی ذرات جامد معلق و مواد دارای بافت به کار می‌روند. اما موادی که سایندگی دارند موجب آسیب دیدن نشیمن‌گاه‌ها و سطح توپی می‌شوند. مواد حاوی الیافی زمخت نیز می‌توانند مشکل‌آفرین باشند، چراکه الیاف آن‌ها ممکن است به دور توپی پیچیده شود.

یکی از معایب شیر توپی آن است که در حالت بسته بودن شیر،‌ آب در حفرۀ مرکزی شیر به دام می‌افتد. زمانی که یخ‌زدگی اتفاق بیافتد،‌ کناره‌های شیر به دلیل انبساط یخ ترک می‌خورد. در چنین شرایطی وسایل عایق‌بندی یا نوار گرم‌کننده معمولاً مانع از این آسیب می‌شوند. در مواردی که شیر توپی مصارف برودتی یا محصولاتی که احتمال انبساط در درون شیر دارند به کار می‌رود،‌ یک سوراخ در جریان بالادست شیر دریل می‌شود. در این صورت به آن توپی وِنت(منفذدار) گفته می‌شود. 

طراحی‌های نشیمن‌گاه شیر توپی

تماس نزدیک بین نشیمن‌گاه‌های شیرهای توپی به چندین روش قابل حصول است. برخی از این ‌روش‌ها که بیشتر مورد استفاده می‌باشند به شرح ذیل است.

1. با استفاده از فشار سیّال که توپی شناور را در مقابل نشیمن‌گاه به جلو می‌راند.
2. با استفاده از فشار سیّال که حلقۀ نشیمن‌گاه‌(سیت رینگ) شناور را در مقابل یک ترنیون، برای نگه داشتن توپی به جلو می‌راند.
3. با استفاده از یک پیش‌تنیدۀ نصب‌شده بین نشیمن‌گاه‌ها و توپی‌هایی که با ترنیون نگه داشته شده‌اند.
4. با استفاده از نیرویی مکانیکی که هنگام بسته شدن به توپی و نشیمن‌گاه، وارد می‌شود.
5. با استفاده از حلقۀ فشاری نظیر اورینگ

انواع شیرهای توپی

شیرهای توپی براساس نوع محفظه

مونتاژ محفظۀ شیر به چند کاربرد متداول تقسیم می‌شود که جزئیات آن در اینجا آورده شده است. تفاوت آن‌ها در نحوۀ سوارکردن قطعات شیر است که بر راه‌های تعمیر و نگهداری آن تأثیر می‌گذارد. عملکرد این شیرها در هر نوع محفظه‌ای مشابه هم هست.

شیر توپی یک‌تکه یا شیرهای توپی تک‌بدنه

شیر توپی یک‌تکه یا شیرهای توپی تک‌بدنه دارای بدنه‌ای هستند که به‌صورت یک‌جا قالب‌ریزی شده و از میزان نشتی کم می‌کند. این‌ها ارزان‌ترین نوع شیرهای توپی هستند. نمی‌توان این شیرها را به‌منظور تمیزکاری یا تعمیر و نگهداری باز کرد. این شیرها در کاربردهایی کم‌متقاضی استفاده می‌شوند. شیرهای یک‌تکه تقریباً همیشه مجرای کاهنده دارند که تا حدی ارزان‌قیمت هستند و عموماً دور ریخته می‌شوند.

شیر توپی دوتکه

شیرهای توپی دوتکه، از دو قطعه تشکیل شده‌اند که یک قطعۀ آن یک اتصال یک‌سره و یک‌بدنه دارد و قطعۀ دیگر آن در میان قطعۀ اول گنجانده می‌شود که تریم را سر جای خود نگه می‌دارد و دارای یک اتصال دوم است. به‌منظور تمیزکاری، سرویس مجدد و بازرسی می‌توان این دوتکه را از هم جدا ساخت. باید شیر کاملاً از روی لوله صنعتی برداشته شود تا بتوان دو قسمت آن را از هم جدا کرد. شیرهای توپی دوتکه به‌طور کلی اندکی مجرای کاهنده (یا استاندارد) هستند که هم می‌توان آن را دور انداخت و هم می‌توان تعمیر کرد.

شیر توپی با بدنۀ سه‌تکه

شیر توپی سه‌تکه از سه قطعه تشکیل شده‌ است، کلاهک‌های دوسر و بدنه. هر سه قطعه به‌طور کلی با اتصالات پیچ و مهره‌ای به یکدیگر بسته شده‌اند. در طراحی سه‌تکه می‌توان بخش مرکزی شیر را که شامل توپی، استم و نشیمن‌گاه‌ها است، از لوله جداسازی کرد. با این کار می‌توان بدون جدا کردن قطعات از بدنۀ شیر، پاک‌سازی مؤثر مواد رسوب‌کرده، تعویض نشیمن‌گاه‌ها، آب‌بندی و صیقل دادن خراش‌های کوچک روی توپی را به‌آسانی میسر می‌سازد. مزیت این ویژگی آن است که می‌توان شیر را بدون جداسازی کامل از خط لوله سرویس کرد. این شیرها معمولاً در مقایسه با انواع دیگر شیرها گران‌تر هستند.

شیر توپی با ورودی فوقانی

شیرهای توپی با ورودی فوقانی، شیرهایی هستند که توپی خود را از ضلع بالایی سوار می‌کنند. در شیر توپی با ورودی فوقانی بدون نیاز به جدا کردن شیر برای تعمیر و نگهداری، امکان دسترسی به توپی و نشیمن‌گاه‌ها وجود دارد، از این‌رو این شیرها برای سایزهای بزرگ ترجیح داده می‌شوند و نیازی به جداسازی از خط لوله ندارند. شیرهای توپی با ورودی فوقانی، معمولاً با قالب‌ریزی فلزی ساخته می‌شوند. از آنجا که این شیرها با قالب‌ریزی ساخته می‌شوند نیاز به تست NDT دارند تا اطمینان حاصل شود که در فرایند قالب‌ریزی قصوری صورت نگرفته باشد. مزیت شیر توپی با ورودی فوقانی در ساخت آن است که نیاز به حداقل رزوه‌کاری دارد و در نتیجه احتمال نشتی را به حداقل می‌رساند.

شیر توپی با ورودی جانبی

شیرهای توپی با ورودی جانبی، شیرهایی هستند که توپی آن‌ها از کنار شیر، و معمولاً درون بدنۀ دوتکه یا سه‌تکه سوار می‌شود. هر بخشی از بدنه درست مانند الحاق دوتکه فلنج با پیچ و مهره، سوار می‌شوند. شیرهای توپی با ورودی جانبی معمولاً از فلز آهنگری ساخته شده‌اند. هر بخشی از بدنه جداگانه آهنگری شده و سپس روی هم سوار می‌شوند. همچنین شیرهای توپی با ورودی جانبی، فاقد نقص‌هایی هستند که در شیرهای قالب‌ریزی شده ایجاد می‌شوند. شیرهای توپی با ورودی جانبی، راحت سوار شده و اجزای تریم به‌راحتی هم‌تراز می‌شوند. مزیت دیگر شیرهای توپی با ورودی جانبی، زمان کوتاه تولید نسبت به تقریباً تمامی محصولات قالب‌ریزی شده است که نیاز به تست‌های مضاعف دارند.

شیرهای توپی با بدنۀ تمام جوش

شیرهای توپی با بدنۀ تمام جوش، ‌شیرهایی هستند که ساختاری تمام جوش‌کاری شده دارند و درنتیجه هیچ‌گونه نشتی ناشی از اتصالات پیچ و مهره‌ای و غیره در آن دیده نمی‌شود. تعمیر و نگهداری شیر در این زمینه میسر نیست. این شیرهای توپی با بدنۀ تمام جوش معمولاً در کاربردهای زیرزمینی و مدفون در زیر خاک استفاده می‌شود، زیرا انتظار تعمیر و نگهداری از آن نمی‌رود؛ برای مثال در نقل و انتقال گاز،‌ کاربردهای زیردریایی و غیره.

لازم است که تمامی فرایند‌های جوش‌کاری بدنه، مناسب موادی باشد که در ساخت استفاده شده است و باید علاوه بر دارا بودن کیفیت، بر طبق استانداردها صورت گرفته باشد. تست‌های غیر مخرب (NDTS) نیز باید داشته باشد.

انواع شیرهای توپی بر اساس طراحی توپی داخلی

شیر توپی شناور

در شیر توپی شناور، توپی در محیطی معلّق است و به‌وسیلۀ دو حلقۀ آب‌بندی در محل نگه داشته می‌شود. نشیمن‌گاه‌های شیر برای توپی، نقش پشتیبان را دارند و در حرکت جانبی آزادی دارند. با فشار آوردن سیّال به توپی، توپی به سمت نشیمن‌گاه‌ها جلو رانده می‌شود و آب‌بندی خوبی ایجاد می‌کند. بیشتر شیرهای توپی دارای یک توپی شناور هستند.

شیرهای توپی شناور به‌صورت گسترده در محیط و شرایط فشارِ ضعیف استفاده می‌شوند. تحت تأثیر فشار محیطی، توپی کروی می‌تواند جابه‌جایی معینی داشته باشد و محکم به سطح آب‌بندی در دریچۀ خروجی فشرده می‌شود، که از آب‌بندی دریچۀ خروجی اطمینان حاصل می‌شود. شیرهای توپی شناور ساختاری ساده و آب‌بندی خوبی دارند، اما همۀ فشار سیّال جاری روی توپی به حلقۀ آب‌بندی خروجی می‌رسد. درنتیجه باید توجه داشت که ممکن است مواد حلقۀ آب‌بندی متحمل بار مجاز سیّال جاری شود.

به دو دلیل از توپی شناور در فشار بالا و اندازه‌های بزرگ استفاده نمی‌شود. نخست اینکه، نیروی زیاد توپی در مقابل نشیمن‌گاه‌ها می‌تواند موجب تغییر شکل نشیمن‌گاه‌ها شده و بر عملکرد آب‌بندی فشار ضعیف شیر تأثیر بگذارد. دوم اینکه، همین نیرو موجب سخت به کار افتادن شیر می‌شود، درنتیجه نیاز به گشتاور زیادی برای غلبه بر نیروی نشیمن‌گاه در اختلاف فشارهای زیاد دارد.

شیر ترنیون

در شیر توپی ترنیون،‌ توپی در وضعیت ثابتی می‌چرخد. توپی نمی‌تواند حرکت عرضی داشته باشد، زیرا با یک شفت در بالا و یک شفت در پایین در جای خود نگه داشته شده است. این شیر یا با فشار سیّال، رینگ نشیمن‌گاه شناور را به سمت توپی به حرکت درمی‌آورد یا آب‌بندی را با فشار موافق نشیمن‌گاه‌ها و توپی انجام می‌دهد. ترنیون فشار را از جریان جذب می‌کند، درنتیجه تماس بین توپی و نشیمن‌گاه خیلی تحت فشار نیست و به‌طور کلی گشتاور عملیاتی می‌تواند پایین‌تر باشد، بنابراین عملکرد شیر توپی ترنیون نسبت به شیر توپی شناور آسان‌تر خواهد بود. شیرهای توپی‌ که قطر زیادی دارند و در فشارهای عملیاتی بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند، معمولاً دارای طراحی توپی ترنیون هستند.

شیر توپی اوربیت

شیر توپی اوربیت از حرکت دورانی و عمل بادامکی برای آب‌بندی استفاده می‌کند. برای باز کردن این شیر باید دستۀ آن را با دست چند دور بچرخانید. اگر شیر در وضعیت باز قرار داشته باشد، چرخش دسته در جهت عقربه‌های ساعت باعث می‌شود تا توپی نیز در همان جهت حرکت کرده و پورت موجود در توپی عمود بر جریان قرار بگیرد. توپی توسط استم از نشیمن‌گاه دور نگاه داشته می‌شود تا از ایجاد سایش جلوگیری شود. چند چرخش آخر دسته باعث می‌شود تا سطح بادامکی روی استم با سطح تطبیقی توپی تماس پیدا کرده و توپی را به سمت نشیمن‌گاه حرکت دهد تا آب‌بندی کاملی انجام شود. این عمل باعث می‌شود تا شیر توپی اوربیت عملکرد ساده‌تری نسبت به دیگر انواع شیر داشته و برای کاربری‌هایی که دارای سایش ملایم هستند، مناسب باشد. شیر توپی اوربیت در سایزهای بزرگ متداول‌تر بوده و نیازمند عملگرهای برقی است، که نسبت به عملگرهای شیر توپی ربع‌گرد ارزان‌تر هستند.

انواع شیرهای توپی براساس سایز مجرا

شیر توپی تمام پورت یا مجرای کامل

در شیر توپی مجرای کامل سایز دهانه‌ با قطر دهانۀ لوله یکسان است. مزیت این شیر آن است که هیچ اصطکاک اضافی وجود نخواهد داشت و تمیز کردن سیستم از لحاظ مکانیکی (پیگ رانی) آسان‌تر خواهد بود. مزیت تمیز کردن و بازرسی شیر، بدون نیاز به جداسازی قطعات و متوقف کردن تولید، یکی از مزایایی است که نمی‌توان آن را در سیستم‌های بزرگ نادیده گرفت. یکی از نکات منفی این شیر آن است که سایز توپی و محفظۀ شیر بزرگ‌تر از شیر توپی استاندارد با مجرای کاهنده است. بنابراین قیمت شیر توپی تمام پورت کمی گران‌تر بوده و برای بسیاری از کاربری‌ها نیازی به چنین هزینه‌ای نیست. شیر توپی تمام پورت در کاربری‌هایی استفاده می‌شود که مقاومت کم آن‌ها در برابر جریان ارزشمند است، مثلاً لوله‌های مکش پمپ، که افت فشار در آن‌ها می‌تواند بر روی عملکرد پمپ تأثیر بگذارد. از این نوع شیر برای جریان‌هایی که حاوی ترکیبی از سیّالات و جامدات ترکیبی هستند نیز استفاده می‌شود، زیرا محدودیت‌های جریان می‌تواند باعث جدایی مواد و به وجود آمدن تجمع یا کاهش جریان در لوله‌ها شود.

شیر توپی پورت کاهنده یا مجرای کاهنده

بیشتر شیرهای توپی دارای مجرای کاهنده‌ای با یک گذرگاه ونتوری شکل هستند که به‌طورکلی یک لوله سایز کوچک‌تری از سایز ظاهری شیر دارد. درنتیجه تلفات اصطکاک کمتری در سیستم نشان می‌دهد. با این‌‌ حال این تلفات در مقایسه با انواع دیگر این شیرها کمتر است. شیرهای توپی یک‌تکه تقریباً همیشه مجرای کاهنده هستند.

شیرهای توپی مجرای کاهنده، دغدغه‌ای به همراه ندارند. این شیرها همچنین از مزایای سایز کوچک‌تر و قیمت ارزان‌تر برخوردارند. اگر میزان جریان مطرح نباشد، می‌توانیم مجرای کاهنده را به‌عنوان شیری اقتصادی برگزینیم و وزن آن نیز اندکی کمتر است.

شیر توپی با پورت v شکل

در شیر توپی با پورت vشکل، حفرۀ درون توپی یا نشیمن‌گاه شیر به‌صورت مقطع V شکل است. درنتیجه می‌توان با چرخاندن توپی، سرعت جریان مورد نظر را با دقت بیشتری کنترل کرد. با بهینه کردن مقطع عرضی می‌توان به ویژگی جریان خطی دست یافت. زمانی که شیر در حالت بسته است و شروع به باز کردن آن می‌کنید، ابتدا انتهای کوچک‌تر V باز شده و اجازه می‌دهد تا کنترل جریان پایدار در این مرحله برقرار شود. این نوع طراحی عموماً به دلیل سرعت بالاتر سیالات نیازمند ساختاری قوی‌تر است، زیرا ممکن است همین امر به یک شیر استاندارد آسیب وارد کند. اگر این نوع شیر به‌خوبی ماشین‌کاری شده باشد، شیر کنترلی بسیار خوبی خواهد بود که از لحاظ نشتی نیز عملکردی عالی خواهد داشت.

انواع دیگر از شیرهای توپی

شیر توپی پرکنندۀ حفره

شیر توپی پرکنندۀ حفره دارای طراحی نشیمن‌گاه خاصی است به‌گونه‌ای که شکاف اطراف توپی را پُر کرده و به‌مرور زمان امکان تجمع آلودگی را از بین می‌برد و موجب عملکردی عالی شده که در صنایع دارویی، غذا و نوشیدنی‌، پردازش گاز و دیگر سیستم‌های بهداشتی عملکردی عالی دارد. شیرهای توپی معمولی محیط سیّال و باقیمانده‌ها را در فضای داخلی بدنه به دام می‌اندازد، که می‌تواند تمیز کردن آن‌ها را تقریباً غیرممکن ساخته و باعث آسیب‌رسانی به سطح نشیمن‌گاه و یا حتی باعث اختلال در عملکرد شیر شود. این مشکلی رایج و دردسرساز در فرآوری محصولات مختلف از مونومرهای واکنشی مانند استایرن و بوتادین گرفته تا نشاسته و دوغاب است، که به پلیمریزه شدن یا تخمیر شدن در حفره شیرآلات تمایل دارند.

شیر توپی ونت‌دار (دریچه‌ای)

شیر توپی ونت‌دار از لحاظ طراحی شبیه به شیر توپی استاندارد است. تفاوت اصلی آن‌ها این است که پورت خروجی در حالت بسته به محیط اطراف راه پیدا می‌کند. حفرۀ کوچکی که در توپی و بدنۀ شیر دریل شده موجب این امر می‌شود. زمانی که شیر بسته می‌شود، حفره‌ها با پورت خروجی هم‌تراز می‌شوند و فشار را آزاد می‌کنند. این امر به‌ویژه در سیستم‌های هوای فشرده کاربرد دارد که فشرده‌سازی در آن، فضای کاری ایمن‌تری را ایجاد می‌کند. در مواردی که با یک سیستم فرآیند برودتی سروکار داریم، ممکن است شیرهای توپی استاندارد دچار نشتی شده، شیر خراب شده و یا حتی منفجر شود، که این به دلیل افزایش فشار داخلی ناشی از فرآیند طبیعی گرم شدن سیستم برودتی است و با گرم شدن سیستم، گاز تولید شده و داخل شیر منبسط می‌شود. شیر توپی ونت‌دار این فشار ناخواستۀ درون شیر را از طریق ونت (منفذ) موجود بر روی توپی تخلیه می‌کند.

شیر توپی مولتی پورت

از شیر توپی مولتی پورت برای کاربردهایی استفاده می‌شود که نیاز به ترکیب کردن و یا منحرف کردن دارند. شیرهای توپی برای متناسب‌ کردن طراحی نشده‌اند. شیر توپی مولتی پورت می‌تواند جریان کامل را از ورودی گرفته و به یک یا چند تا از اتصالات خروجی هدایت کند. متقابلاً این شیر می‌تواند جریان را از یک یا چند ورودی دریافت کرده و آن‌ها را به سمت یک خروجی هدایت نماید.

شیرهای توپی مولتی پورت پیکربندی‌های مختلفی دارند، برای مثال می‌توان آن را به‌صورت سه‌راه، چهارراه یا پنج‌راه تنظیم کرد. اتصالات انتهایی مختلفی نیز برای شیرهای توپی مولتی پورت وجود دارد که شامل رزوه‌ای، ساکت ولد، فلنجی، جوشی و … می‌شود.

مزایا و معایب شیر توپی

مزایا

• آب‌بندی شیر توپی حتی در صورتی‌ که محیط میانی کثیف باشد، کاملاً قابل اطمینان است.
• ساختار شیر توپی ساده است، وزن و حجم آن نیز نسبتاً کم بوده و جدا کردن قطعات و تعمیر آن ساده است.
• از آنجایی ‌که استم شیر توپی بدون هیچ حرکت محوری می‌چرخد، واشر آب‌بندی استم شیر به راحتی نمی‌شکند.
• وقتی شیر توپی به‌طور کامل باز باشد، تلاطم و مقاومت کمی در برابر جریان سیّال خواهد داشت.
• شیر توپی دارای عملکردی ساده و سریع است و تنها با چرخاندن 90 درجه‌ای اهرم شیر می‌توان آن را به راحتی باز و بسته کرد.
• ممکن است باز و بسته کردن سریع شیر در برخی از نصب‌ها حائز اهمیت باشد، یعنی مواقعی که سوا کردن فوری قطعات لوله، دارای فوریت باشد.
• شیرهای توپی به‌عنوان شیرهایی با قدرت ترمیم بالا شناخته می‌شوند که افت فشار کمی داشته و ظرفیت جریان آن‌ها نسبتاً بالاست.

معایب

• شیر توپی می‌تواند کاملاً باز یا کاملاً بسته باشد و نمی‌توان با آن جریان را تنظیم کرد. این به دلیل دقت نسبتاً محدود آن در کنترل میزان جریان است.
• به دلیل حفره‌هایی که در اطراف توپی و نشیمن‌گاه این شیر قرار دارد، برای استفاده در کاربری‌هایی که با دوغاب سر و کار دارند، مناسب نیست. سیّالات دوغابی معمولاً تمایل به سفت شدن داشته و داخل حفره‌های شیر را مسدود می‌کنند که این امر گشتاور عملیاتی شیر را افزایش داده و در برخی موارد شیر را از کار می‌اندازد.
• از آنجایی ‌که شیرهای توپی به‌سرعت باز و بسته می‌شود، ممکن است جریان را به‌صورت ضربۀ قوچ یا با فشار ناگهانی برقرار نماید.
• ممکن است توپی خالی داخل شیر، سیّال را در وضعیت بسته به دام بیاندازد و در صورتی‌که بدنۀ شیر، ونت‌دار نباشد می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند.

سیّالات حاوی ذرات جامد ساینده، می‌توانند به نشیمن‌گاه‌ها و سطح توپی آسیب وارد کنند، زیرا توپی با حرکتی پاک‌کننده در امتداد نشیمن‌گاه حرکت می‌کند.

• تمیز کردن این شیر سخت است. (به‌جز آن طراحی که دارای ورودی فوقانی است).